Στοματική υγιεινή: Φτύσιμο ναι, ξέπλυμα όχι λένε οι ειδικοί
Γιατί δεν πρέπει να ξεπλένουμε τα δόντια μετά το βούρτσισμα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Το πλύσιμο των δοντιών είναι μια καθημερινή συνήθεια που έχουμε όλοι μάθει από μικροί: βάζουμε οδοντόκρεμα, βουρτσίζουμε για δύο λεπτά και στο τέλος ξεπλένουμε με νερό. Ωστόσο, οι ειδικοί της στοματικής υγείας αποκαλύπτουν ότι το τελευταίο αυτό βήμα δεν είναι απαραίτητο – και μάλιστα μπορεί να μειώνει την προστασία που προσφέρει η οδοντόκρεμα. Η νέα οδηγία είναι απλή: μετά το βούρτσισμα φτύνουμε αλλά δεν ξεπλένουμε, αφήνοντας το φθόριο να συνεχίσει να δρα πάνω στα δόντια.
Πώς το φθόριο προστατεύει τα δόντια
Ο λόγος είναι ότι το στόμα φιλοξενεί ένα πολύπλοκο μικροβιακό οικοσύστημα. Τα βακτήρια της πλάκας τρέφονται με τα σάκχαρα της διατροφής μας και παράγουν οξέα που φθείρουν την αδαμαντίνη. Όταν η ισορροπία γέρνει προς τη διάβρωση, τα δόντια αρχίζουν να χάνουν μέταλλα και να γίνονται πιο ευάλωτα. Το φθόριο ανατρέπει αυτή τη χημεία: ενισχύει την επαναμεταλλοποίηση και οδηγεί στον σχηματισμό ενός πιο ανθεκτικού κρυστάλλου, του φθοριοαπατίτη, που μπορεί να αντέξει ακόμη και σε ιδιαίτερα όξινο περιβάλλον.
Το κρίσιμο σημείο είναι ότι για να αποδώσει τα μέγιστα, το φθόριο πρέπει να παραμένει όσο γίνεται περισσότερο στην επιφάνεια των δοντιών. Αν ξεπλύνουμε με πολύ νερό, αραιώνουμε τη συγκέντρωσή του και χάνεται το βασικό όφελος. Το σάλιο βοηθά, αλλά δεν προσφέρει την ίδια προστασία. Αντίθετα, αν φτύσουμε την πάστα και δεν ξεπλύνουμε, το φθόριο μένει περισσότερο χρόνο ενεργό, λειτουργώντας ως «ασπίδα» μέσα στη μέρα.
Τι δείχνουν οι έρευνες για το ξέπλυμα
Κλινικές μελέτες έχουν εξετάσει αναλυτικά αυτό το θέμα. Σουηδοί ερευνητές σε πειράματα με φοιτητές οδοντιατρικής βρήκαν ότι όσο μεγαλύτερη ποσότητα νερού χρησιμοποιείται στο ξέπλυμα, τόσο μειώνεται το φθόριο που παραμένει στο στόμα. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι όσοι δεν ξεπλένουν διατηρούν επαρκή επίπεδα φθορίου για ώρες μετά το βούρτσισμα, ενώ σε όσους ξεπλένουν, η προστασία πέφτει απότομα μέσα σε μισή ώρα.
Υπάρχουν βέβαια και έρευνες που δεν κατέγραψαν μεγάλη διαφορά. Οπως διαβάζουμε στο ZME Science, σε μια μελέτη με μαθητές στη Λιθουανία, η καθημερινή χρήση φθοριούχας οδοντόκρεμας με ή χωρίς ξέπλυμα μείωσε δραστικά την τερηδόνα σε σχέση με όσους δεν έπλεναν καθόλου τα δόντια τους. Η συστηματική χρήση φθορίου ήταν τόσο αποτελεσματική, ώστε οι μικρές διαφορές από το ξέπλυμα δεν έγιναν ορατές στα στατιστικά.
Γιατί όμως μας έμαθαν από μικρά παιδιά να ξεπλένουμε; Ο λόγος είναι ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην κατάποση οδοντόκρεμας. Επειδή δεν έχουν ακόμη καλά ανεπτυγμένο αντανακλαστικό κατάποσης, το ξέπλυμα βοηθά να μειωθεί ο κίνδυνος να καταπιούν ποσότητες φθορίου. Έτσι το μάθαμε μικροί και το συνεχίσαμε στην ενήλικη ζωή, παρότι δεν είναι πλέον απαραίτητο.
Η ουσία είναι ότι το πιο σημαντικό βήμα είναι το σωστό βούρτσισμα, με φθοριούχα πάστα και δύο φορές την ημέρα. Το αν θα ξεπλύνουμε ή όχι είναι δευτερεύον, αλλά αν θέλουμε το μέγιστο όφελος, καλό είναι να περιοριστούμε στο να φτύνουμε. Έτσι, το φθόριο συνεχίζει να προστατεύει τα δόντια μας για περισσότερη ώρα, χωρίς κανέναν επιπλέον κόπο.
